Felsefe ve Din Bilimleri, dinin felsefi, toplumsal ve bireysel boyutlarını inceleyen bir disiplindir. Bu alan, dinlerin kökenlerini, evrimini, inanç sistemlerini ve insan-din ilişkisini anlamayı amaçlar. Ayrıca, felsefi düşünceyi ve dinin toplumsal etkilerini araştırır. Felsefe ve Din Bilimleri, ahlaki değerlerin, inanç sistemlerinin ve dünya görüşlerinin tartışılmasını içerir ve din ile felsefe arasındaki etkileşimi keşfeder. Ayrıca İslam ve Batı düşüncesi arasındaki etkileşimlere odaklanır. Mevcut bilim dalının amacı alanındaki bilgilere bilimsel yöntemlerle metotlu bir şekilde ulaşabilen, sahip olduğu bilgileri kritik edebilen, felsefi nosyona sahip, analitik düşünebilen, günümüze aktarabilen, donanımlı, aydın, geniş görüşlü Felsefe ve Din Bilimleri alanında uzman akademisyenler veya akademisyen adayları yetiştirmektir. Bunun yanı sıra Felsefe ve Din Bilimleri aynı zamanda alanında düşünce tarihi boyunca yapılan çalışmaları ve günümüzde ortaya çıkan problemleri dikkate alarak bilimsel araştırmalar yapmak ve sonuçta akademisyen adayları yetiştirmeyi de hedeflenmektedir.
Bölümdeki ana bilim dalları şu şekildedir:
Din Eğitimi
Din Eğitimi Anabilim Dalı, öğrencilere, din eğitiminin özellikleri, müfredâtı, metotları, tarihî gelişimi, psikolojik, sosyolojik ve felsefî temelleri hakkında lisans düzeyinde bilgiler verir. Özellikle ortaöğretim kurumlarında Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi dersi öğretmeni olmak isteyen öğrencilerimizin, bu dersi, ortaöğretim kurumlarındaki diğer derslerle uyum içinde okutabilmeleri için, kendilerine genel ve özel öğretim metotları öğretilir. Ayrıca, eğitim biliminin açıklamalarını dikkate alarak, dinin, fakültemizdeki özel alan derslerinde incelenen, itikat, ibadet, bireysel ve sosyal alanlara ait değerlerinin , ortaöğretimdeki öğrencilere nasıl öğretileceğinin yöntemi üzerinde durulur. Diğer taraftan da yaygın din eğitimi alanı konularında genel bilgiler verilerek, ülkemizin yükseköğrenim görmüş din görevlisi ihtiyacının karşılanmasına katkıda bulunulur.
Dinler Tarihi
Dinler Tarihi Anabilim Dalı, tarihin ve filolojinin metotlarını kullanarak, dinleri; doğuş ve gelişmelerinden, inanç, ibadet ve ahlâk gibi konularına kadar, tarihî seyir içinde inceleyen bir disiplindir. Dinlerin diğer dinlerle münasebetlerini, benzer, farklı ve ortak yönlerini karşılaştırmalı olarak ele alan bu anabilim dalı, başta İslâm olmak üzere, dinî-millî tarihimizi yakından ilgilendiren Yahudilik ve Hıristiyanlık başta olmak üzere, yaşayan diğer dünya dinleri, ayrıca insanlık tarihinde yer almış inançların mahiyetleri, birbirleriyle ilişkileri konusunda öğrencilerin lisans seviyesinde bilgilendirilmesi, ayrıca bu dinlerin hem tarihî hem de karşılaştırmalı bir şekilde incelenmesini hedefler.
İslâm dünyasında Müslüman milletlerin kültürü içinde yetişmiş düşünürlerin; Tanrı, insan, toplum ve evren hakkında ortaya koydukları tutarlı ve sistemli fikrî faaliyetlerini tanıtmayı hedefleyen İslâm Felsefesi Anabilim Dalı, genel olarak İslâm düşüncesinin kaynakları, tarihi ve geçirdiği evreler, dünya düşünce tarihi içindeki yeri, evrensel düşünceye katkıları, bugünkü durumu ve sorunları gibi konularda öğrencilerin lisans düzeyinde bilgilendirilmelerini sağlamaya çalışır. Bu suretle öğrencilerin; felsefi kültür, bilim ve uygarlık arasındaki ilişkiyi kavrayacak; tarihi ve bugünü daha rasyonel, gerçekçi ve eleştirel bir yöntemle, özgür bir biçimde değerlendirip yorumlayabilecek şekilde donanım kazanmalarını amaçlar.
Din Sosyolojisi
Sosyolojik metod, düşünce ve yaklaşımların dinî alana uygulanmasıyla ortaya çıkan Din Sosyolojisi, dinlerin inanç sistemlerini, ibadet şekillerini, müesseselerini, içtimâî tezâhürlerini, bunların zamanla hangi sosyal şartlara bağlı olarak değişme gösterdiklerini, bu değişimin şekillerini, sosyal sınıflarla ilişkilerini, dinî grup ve cemaatleri, çeşitli dinî ahlâk ve davrtanış türlerini inceleyen bağımsız bir bilim dalıdır. Din Sosyolojisi Anabilim Dalı; sosyolojinin kavram, yöntem ve kuramlarından hareketle “toplumun ortak dinî hayatını, din ve toplum ilişkilerini, bu ilişkilerden doğan etki ve tepkilerle dinî grupları inceleyen” genel ve sistematik bir din bilimidir.
Din Felsefesi
Din Felsefesi, ilahiyat alanındaki farklı derslerin ve tartışma konularının birbiriyle kesiştiği, felsefi-teolojik sorunların sistematik tarzda ele alındığı bir disiplin olarak, temel İslam bilimleri alanında tefsir, hadis, fıkıh ve kelam; felsefe sahasında mantık, felsefe tarihi ve İslam felsefesi gibi dersleri görmüş olan öğrencilere sahip oldukları bilgileri ve bunlar arasındaki ilişkileri felsefi bakış açısıyla tahlil etmeyi öğretmeyi amaçlar. Farklı dini inançların felsefi dayanakları hakkında rasyonel, objektif, şümullü, tutarlı ve eleştirel bir yaklaşım sunan Din Felsefesi, öğrencilerin hoşgörülü bir anlayışa sahip olmalarına imkan sağlar. Yine, çağdaş Din Felsefesi ile ilgili tartışmaların odağında yer alan, akıl-iman, vahiy, Tanrı’nın varlığı ve sıfatları, Tanrı-âlem–insan ilişkisi, ahlak, ahlakın kaynağı, kötülük sorunu ve din-bilim ilişkisi gibi pek çok problem ile klasik İslam düşünce geleneği içerisinde daha önceden tartışılmış benzer sorunlar arasındaki canlı felsefi bağı ortaya koyarak, öğrencilerin klasik ve modern literatürü geniş bir perspektif ile değerlendirmelerini sağlamak Din Felsefesinin başlıca amaçları arasında yer alır.
Din Psikolojisi
Psikoloji ve din bilimleriyle ilgili olmakla birlikte, kendine özgü tarihi, araştırma alanları, konuları, hedefleri ve kullandığı yöntemleriyle bağımsız bir bilim dalı olan Din Psikolojisi, dinî bakımdan insan ruhunda yaşanan gerçekleri, insanın çeşitli tezâhürlerle dışa yansıyan dinî hayatını ve davranışlarını inceler. Bir başka ifadeyle ferdin dinî hayatını kendine özgü yöntem ve tekniklerle anlayıp açıklamaya çalışan bu disiplin, dinî hayatı bütün derinlik ve genişliği ile kavramak, onu tahlil ve tetkik etmek, sonra da diğer ruhî olaylarla olan münasebetlerini göstermeyi amaçlar. Psikoloji ile teoloji arasında yer alan ve söz konusu alanlarla çok sıkı bir ilişki içerisinde olan bu anabilim dalı, psikolojinin bilimsel metotlarını kullanır.
Felsefe Tarihi
Düşünce tarihi boyunca varlık, bilgi ve değerler alanıyla ilgili problemler etrafında akılcı ve tenkitçi yöntemlerle yapılan inceleme, temellendirme ve sistem oluşturma amaçlı bütün fikrî faaliyetleri inceleyen Felsefe Tarihi Anabilim Dalı, öğrencilerin Doğu-Batı düşünce ve uygarlıklarını tanımasını, böylece İslâm düşünce ve medeniyetinin dayandığı fikrî kaynakları doğru bir şekilde tespit ederek isabetli mukayeseler yapabilmesini hedefler. Felsefî düşüncenin zaman içinde geçirdiği değişimleri ortaya koymayı amaçlayan bu anabilim dalı Doğu (Eski Mezopotamya, Eski Mısır, Hint ve İran) düşüncesini esas alarak, ilkçağ Yunan düşünce ve kültürünün kaynağını, mahiyetini, özelliklerini, gelişme seyrini ve felsefî sistemlerini incelemekte, bunların Ortaçağ (Avrupa ve İslâm), Yeniçağ ve günümüz ile bağlantılarını ortaya koymaya çalışır.
Mantık
Düşünme, öğrenme, soruşturma, araştırma ve bunlarla ilgili yöntemleri inceleyen Mantık Anabilim Dalı, öğrencilere bilimsel düşünce ve sorgulamayı, bireysel araştırma yeteneklerini geliştirme ve araştırıp bulduklarını yazma yöntemlerini öğretmeyi, kendi alanlarında doğru ve güvenilir bilgiye ulaşma yollarını göstermeyi, bütün bu faaliyetler için gerekli araç ve gereçleri kullanma becerisini kazandırmayı amaçlar.